PAOFarmacie organiseert in samenwerking met de Special Interest Group (SIG) Kwetsbare Ouderen van de KNMP een symposium over kwetsbare ouderen. Dit is een onderwerp waar apothekers in de eerste lijn veel mee te maken hebben. Dat begint al met de vragen: ‘’Wie is een kwetsbare oudere en hoe kom je hierachter?’’
Tijdens dit symposium wordt de farmaceutische patiëntenzorg van een aantal veelvoorkomende ziektebeelden bij kwetsbare ouderen besproken:
•             Kleine kwalen bij ouderen, zoals Osteoporose 

Daarbij nog een aantal specifieke aan ouderen gerelateerde problemen, zoals:
•             Valpreventie en
•             Dehydratie bij ouderen en hitteproblematiek
Ook wordt er aandacht besteed aan de rol van de openbaar apotheker in de samenwerkingen met de huisarts, specialist en ouderengeneeskundige, evenals de communicatie richting patiënt en collega's

Een verstoorde hormoonhuishouding speelt een essentiële rol bij vele aandoeningen. Daarnaast is bekend dat het (langdurig) slikken van bepaalde medicatie de hormoonhuishouding negatief kan beïnvloeden, met alle gezondheidsgevolgen van dien. 
Een gezonde leefstijl, met een goed en gevarieerd voedingspatroon, voldoende beweging, slaap en ontspanning heeft een positieve invloed op de hormoonbalans. In dit symposium brengen een aantal specialisten op het gebied van hormonen en leefstijl boeiende onderwerpen en presentaties die aan het denken zetten.

De nascholing van PAOFarmacie en Ephor, Samenwerken als sleutel: patiëntgerichte aanpak bij optimaliseren polyfarmacie, gaat in op rationeel voorschrijven en afleveren van medicatie aan kwetsbare ouderen met polyfarmacie. De docenten gaan in op inhoudelijke onderwerpen, zoals palliatieve zorg, voorschrijven van psychofarmaca en de farmacokinetiek bij ouderen. Daarnaast wordt de 6-step-methode voor voorschrijven en afleveren van medicatie op maat behandeld. Na het volgen van deze tweedaagse nascholing bent u in staat om, in samenwerking met andere zorgverleners, polyfarmacie bij kwetsbare patiëntengroepen optimaliseren.
 

Scholing: kleinschalig onderwijs

Docenten: Dr. A.C. (Clara) Drenth-van Maanen, C.E. (Charlotte) Stein, H. (Hiltsje) Heemskerk

Data: 6 november en 11 december 2023 (U dient beide dagen te volgen)

Obesitas is de stille gezondheidsepidemie. Inmiddels heeft 55% van de Nederlandse bevolking overgewicht (BMI > 25 kg/m2)  en ca 15% obesitas (BMI > 30 kg/m2) en dit aantal is snel gestegen in het laatste decennium. Het is een chronische ziekte welke is geassocieerd met vele comorbiditeiten en aandoeningen, waarmee dit een bedreiging is voor de algemene gezondheid van de bevolking.

Patiënten met obesitas zijn in verhouding ook vaker ziek en afhankelijk van de gezondheidszorg. Dit gaat uiteraard ook gepaard met een hoger mate van medicatiegebruik.
Waar moet je op letten bij het vinden van de juiste dosering voor de obese patiënt? 

Op dit moment zijn er vele interessante ontwikkelingen op het gebied van de farmacotherapie bij overgewicht en obesitas. Welke middelen zijn op dit moment beschikbaar en hoe effectief zijn deze nu echt? In deze nascholing komt dit uitgebreid aan bod. 

De GMP update 2023 bestaat uit interessante en actuele gmp en gmp-z onderwerpen waarmee men in de ziekenhuisapotheek te maken kan hebben. Na het volgen van deze cursusdag bent u weer goed op de hoogte van de diverse onderwerpen. Tijdens de cursusdag wordt o.a. aandacht besteed aan cleanroom gedrag, aseptische handelingen, robotisering van VTGM, de nieuwe Z4, keuring van grondstoffen en duurzaamheid in de GM(z) omgeving. Daarnaast zullen er twee inspecteurs van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd komen vertellen over de bevindingen bij recent uitgevoerde inspecties.

Onderdeel Voeding en geneesmiddelen 

De nascholing Voeding en geneesmiddelen gaat in op de wisselwerking tussen voeding en geneesmiddelen. Het onderliggend mechanisme van deze interacties komt aan bod. Ook de effecten van geneesmiddelen op de nutriëntenstatus, stofwisseling en eetlust komen aan de orde. Na het volgen van deze nascholing bent u in staat om bewaking op geneesmiddelvoedingsinteracties uit te voren. U bent op de hoogte van de adviezen bij klinisch relevante interacties en u kunt patiënten en zorgverleners adviseren over gelijktijdig gebruik van voedingssupplementen en geneesmiddelen

Onderdeel Overgevoeligheid voor voedsel; allergie of intolerantie

De cursus Overgevoeligheid voor voedsel; allergie of intolerantie gaat in op de verschillen tussen beide overgevoeligheidsreacties  U leert voor welke voedingsmiddelen allergieën en intoleranties kunnen optreden en hoe vaak deze voorkomen. Ook het optimaal inzetten van de beschikbare allergietesten komt aan de orde. Na het volgen van de cursus bent u op de hoogte van de voor- en nadelen van priktesten en plakproeven, weet u welke farmacotherapeutische mogelijkheden er zijn voor de verschillende soorten allergie en bent u in staat met andere zorgverleners op gelijk niveau af te stemmen over de beste zorg.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Drs. N. (Nina) Hemminga-Janssen en Dr. J. (Jan) van der Weide

Data: 28 november 2023

De nascholing Verandermanagement is een interactieve workshop. U leert wat de beste timing is voor de introductie van een verandering of een nieuw project. Het omgaan met weerstanden komt aan de orde, net als het anticiperen op de reactie van uw medewerkers. Door zelf casuïstiek in te brengen kunnen de deelnemers van elkaars praktijkvoorbeelden leren.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Drs. J.L. (Lucie) Douwes Dekker

Dit toetsingsonderwijs voor apothekers is gericht op het verbeteren van uw professionele communicatie. De theoretische kaders voor klantvriendelijkheid, conflicthantering en omgaan met agressie komen aan de orde, evenals methoden voor gedragsverandering. Een groot deel van de nascholing bestaat uit het bespreken van en oefenen met communicatieve uitdagingen uit uw dagelijkse praktijk, waarbij u feedback krijgt van uw collega’s en trainer. Door het volgen van deze nascholing voldoet u in een keer aan de eis voor toetsing voor de herregistratie als openbaar apotheker-specialist.

Eerste e-module start vanaf  29 augustus 2023, de cursusdag is op 26 september 2023, na de cursusdag start u met de tweede e-module.

Dit toetsingsonderwijs voor apothekers is gericht op het verbeteren van uw professionele communicatie. De theoretische kaders voor klantvriendelijkheid, conflicthantering en omgaan met agressie komen aan de orde, evenals methoden voor gedragsverandering. Een groot deel van de nascholing bestaat uit het bespreken van en oefenen met communicatieve uitdagingen uit uw dagelijkse praktijk, waarbij u feedback krijgt van uw collega’s en trainer. Door het volgen van deze nascholing voldoet u in een keer aan de eis voor toetsing voor de herregistratie als openbaar apotheker-specialist.

Eerste e-module start vanaf  10 oktober 2023, de cursusdag is op 7 november 2023, na de cursusdag start u met de tweede e-module.

Dit toetsingsonderwijs voor apothekers is gericht op het verbeteren van uw professionele communicatie. De theoretische kaders voor klantvriendelijkheid, conflicthantering en omgaan met agressie komen aan de orde, evenals methoden voor gedragsverandering. Een groot deel van de nascholing bestaat uit het bespreken van en oefenen met communicatieve uitdagingen uit uw dagelijkse praktijk, waarbij u feedback krijgt van uw collega’s en trainer. Door het volgen van deze nascholing voldoet u in een keer aan de eis voor toetsing voor de herregistratie als openbaar apotheker-specialist.

Eerste e-module start vanaf  7 november 2023, de cursusdag is op 6 december 2023, na de cursusdag start u met de tweede e-module.

Apothekers dienen sinds 2012 te voldoen aan de herregistratie-eisen van de Wet BIG. Inschrijving in het BIG-register is vijf jaar geldig. Apothekers die op 1 januari stonden ingeschreven in het BIG-register moeten voor 1 januari 2017 herregistratie aanvragen. Dat kan op basis van werkervaring of door het behalen van een periodiek registratie certificaat (PRC). Voor het verkrijgen van een PRC dient een toets te worden behaald. PAOFarmacie biedt deze toets, in opdracht van de departementen Farmacie van de universiteiten van Groningen en Utrecht, aan. Bij een voldoende score ontvangt u een PRC, waarmee u weer kunt worden ingeschreven in het BIG-register.

Apothekers dienen sinds 2012 te voldoen aan de herregistratie-eisen van de Wet BIG. Inschrijving in het BIG-register is vijf jaar geldig. Apothekers die op 1 januari stonden ingeschreven in het BIG-register moeten voor 1 januari 2017 herregistratie aanvragen. Dat kan op basis van werkervaring of door het behalen van een periodiek registratie certificaat (PRC). Voor het verkrijgen van een PRC dient een toets te worden behaald. PAOFarmacie biedt deze toets, in opdracht van de departementen Farmacie van de universiteiten van Groningen en Utrecht, aan. Bij een voldoende score ontvangt u een PRC, waarmee u weer kunt worden ingeschreven in het BIG-register.

Therapeutische eiwitten/biologicals zijn een belangrijke nieuwe groep geneesmiddelen en hebben toepassing in een breed scala aan ziektebeelden. Dit zijn onder andere auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis, psoriasis en de ziekte van Crohn, evenals oncologische aandoeningen zoals mammacarcinoom en colorectaal carcinoom. Binnen de cursus komen verschillende aspecten van deze groep geneesmiddelen aan bod, zoals de toepassing, de productie, de structuur-functierelaties, de farmacokinetiek, -dynamiek en veiligheid. 
Biosimilars zijn gelijkwaardig aan een reeds bestaand biologisch geneesmiddel. In de cursus wordt aandacht besteed aan een goede implementatie van biosimilars in de klinische praktijk. Hierbij wordt er gefocust op hoe de patiënt geïnformeerd kan worden over de werking, bijwerkingen en risico's.

Scholing: kleinschalig, interactief

Docenten: Dr. E. M. Redout, Dr. T.J. Giezen, Prof.dr. G. Vidarsson

Data: 15 november 2023

Het gesprek aan de balie heeft zich de laatste jaren steeds verder ontwikkeld tot een tweegesprek tussen patiënt en zorgverlener. In plaats van een gesprek waar algemeen informatie en advies wordt gegeven, wordt het nu een gesprek op maat aansluitend op de kennis, vragen en zorgen van de patiënt aangevuld met de benodigde informatie om het geneesmiddel veilig te gebruiken. Dit komt ook tot uiting in de laatste richtlijn consultvoering. 

Een groot deel van deze nascholing 'Samenwerken en Communiceren' bestaat uit het bespreken van en oefenen met communicatieve uitdagingen uit uw dagelijkse praktijk, waarbij u feedback krijgt van uw collega’s en trainer/coach. De focus ligt op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen richting een veranderende positie van de apotheek in het zorglandschap en het betrekken van de patiënt als partner in de zorg. Uw rol daarin als zorgverlener, maar zeker ook uw rol als manager/leidinggevende, komen ter sprake.

Eerste e-module start vanaf 30 augustus 2023, de cursusdag is op 27 september 2023, na de cursusdag start u met de tweede e-module.

Een groot deel van deze nascholing 'Samenwerken en Communiceren' bestaat uit het bespreken van en oefenen met communicatieve uitdagingen uit uw dagelijkse praktijk, waarbij u feedback krijgt van uw collega’s en trainer/coach. De focus ligt op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen richting een veranderende positie van de apotheek in het zorglandschap en het betrekken van de patiënt als partner in de zorg. Uw rol daarin als zorgverlener, maar zeker ook uw rol als manager/leidinggevende, komen ter sprake.

Eerste e-module start vanaf 11 oktober 2023, de cursusdag is op 8 november 2023, na de cursusdag start u met de tweede e-module.

Een groot deel van deze nascholing 'Samenwerken en Communiceren' bestaat uit het bespreken van en oefenen met communicatieve uitdagingen uit uw dagelijkse praktijk, waarbij u feedback krijgt van uw collega’s en trainer/coach. De focus ligt op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen richting een veranderende positie van de apotheek in het zorglandschap en het betrekken van de patiënt als partner in de zorg. Uw rol daarin als zorgverlener, maar zeker ook uw rol als manager/leidinggevende, komen ter sprake.

Eerste e-module start vanaf 8 november 2023, de cursusdag is op7 december 2023, na de cursusdag start u met de tweede e-module.

Cursus persoonlijk leiderschap

Facultatief voor ELOZ 4 (Verbredings/verdiepingsfase) 2e en 3e jaars
Opengesteld voor poliklinische apothekers, openbaar apothekers, ziekenhuisapothekers ( in opleiding en/of geregistreerd)

Facultatief voor ELOZ 4 (Verbredings/verdiepingsfase)
Opengesteld voor ZAPO. Bij overtekening hebben zapio's voorrang op de andere doelgroepen.

Cursus is ZONDER overnachting.  U dient zelf uw diner, overnachting + ontbijt te reserveren!

De doelstelling van de basiscursus is: het aanleren van de basisvaardigheden om klinisch wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit (interventie-onderzoek) en naar de toxiciteit/bijwerkingen (observationeel onderzoek) van behandeling met een geneesmiddel kritisch te beoordelen.
De grondslagen en methoden van gerandomiseerde klinische geneesmiddelenonderzoeken (“clinical trials’’) vormen de kern van de cursus. De inhoud van de cursus is gebaseerd op de tekst van het boekje: “Klinische epidemiologie: Beoordeling van onderzoek naar de effecten van therapie” van prof. dr. J.G.P. Tijssen.
Het programma bestaat uit inleidende verhandelingen, afgewisseld met bespreking van de tevoren door de cursisten aangeleverde casuistiek/artikelen
 

(Bij deze cursus is een overnachting inbegrepen)

Verplicht voor ELOZ 4 (Oriëntatiefase)
Opengesteld voor Poliklinisch apotheker, ZAPO en ANIOS. Bij overtekening hebben zapio's voorrang op de andere doelgroepen.

Je kunt vrijstelling voor de CORAZ tweedaagse aanvragen als je promotieonderzoek hebt gedaan. 

De CWZO organiseert jaarlijks een tweedaagse cursus (incl. overnachting) over het opzetten van onderzoek, de CORAZ. CORAZ staat voor Cursus Wetenschappelijk Onderzoek Registratiefase Apothekers in Ziekenhuizen. De CORAZ is onderdeel van het centraal cursusprogramma voor AIOS ziekenhuisfarmacie. Echter, de CORAZ is niet alleen geschikt voor ziekenhuisapothekers in opleiding. Feitelijk is de CORAZ een ideale basiscursus voor elke (poli)klinische apotheker die wetenschappelijk onderzoek wil gaan doen. 

De CORAZ heeft als doel de deelnemers handvatten te bieden voor het bedenken, opzetten en uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek. 

De werkvormen tijdens de twee cursusdagen is divers. Naast lezingen over specifieke aspecten van wetenschappelijk onderzoek, wordt in werkgroepen invulling gegeven aan onder andere het formuleren van de onderzoeksvraag, operationalisatie van de vraag, dataverzameling en haalbaarheid.

Aan de hand van een inhoudelijk thema wordt in werkgroepen stap voor stap toegewerkt naar een onderzoeksprotocol dat de eerste toets der kritiek moet kunnen doorstaan. De deelnemers gaan ook de rol van lid van de CWZO op zich nemen om zo opmerkingen op de gemaakte protocollen te uiten en te ontvangen. 
 

Facultatief voor ELOZ 4 (Orientatiefase)
Opengesteld voor Poliklinisch apotheker, ZAPO en ANIOS. Bij overtekening hebben zapio's voorrang op de andere doelgroepen.

Na afloop van de e-learning + cursusdag kan de AIOS ziekenhuisfarmacie / apotheker van het ziekenhuis:

-    Basisprincipes kennen van de tumorgroei en resistentie
-    De werkingsmechanismen van klassieke cytostatica, doelgerichte therapie en immunotherapie aan collega’s uitleggen
-    Een specialist, verpleegkundig specialist oncologie en/of verpleegkundige adviseren rondom de meest voorkomende bijwerkingen in de oncologie, zoals misselijkheid en braken
-    Interacties met cytostatica of co-medicatie beoordelen en een concreet advies geven aan de medebehandelaar.
-    De behandelingsmogelijkheden en de daarbij behorende problematiek kennen behorende bij borstkanker, darmkanker en prostaatkanker.
-    De hematopoiese en de verschillende behandelopties binnen de hemato-oncologie begrijpen.
-    Het NVZA zorgpad oncologie toepassen in het eigen ziekenhuis
-    Een actieve rol spelen als (mede)behandelaar bij het MDO immunotherapie met heeft daarbij kennis van de problematiek en bijwerkingen behorende bij immunotherapie.
-    Cytostatica behandelprotocollen kritisch beoordelen op het gebied van doelmatigheid.

Deze leerdoelen worden bereikt door het volgen van de e-learning, het maken van de huiswerkopdrachten en het volgen van de cursusdag, waarbij zowel een aantal (hemato)oncologen als collega’s jou op weg zullen helpen om in jouw eigen centrum aan de slag te gaan met oncologische onderwerpen.

De nascholing Nierdialyse in de praktijk gaat in op de effecten die dialyse kan hebben op de farmacokinetiek van geneesmiddelen. In de cursus is aandacht voor de epidemiologie van nierfunctievervangende technieken en de invloed die dialyse heeft op de kwaliteit van leven. Verder wordt ingegaan op de pathofysiologie bij het eindstadium nierfalen en de verschillende dialysetechnieken die er zijn en hoe het medicatiegebruik hierop kan worden afgestemd. Aan de hand van praktijkvoorbeelden leert u hoe u farmacotherapie bij dialyse kan optimaliseren

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Drs. M. (Marc) de Leeuw en Dr. H.S. (Hugette) Brink

Tijdens deze cursus zal aan de hand van de pathofysiologie van migraine de werking en het eventuele bijwerkingsprofiel van verschillende vormen van antimigraine medicatie worden doorgenomen. Er zal worden stilgestaan bij het feit dat migraine een belangrijke, maar nog weinig onderkende cardiovasculaire risicofactor is.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Prof. dr. A. (Antoinette) Maassen van den Brink

Tijdens Meet the expert:Update nieuwe ontwikkelingen in de wereld van het ( nieuwe) geneesmiddel, bespreken farmaceutische experts de nieuwste ontwikkeling bij het toepassen van geneesmiddelen. Het bijwonen van deze sessies is de ideale manier om nieuwe geneesmiddelen zo snel mogelijk in het FTO of geneesmiddelcommissies te agenderen. Is de bijeenkomst is er ruimte vragen te stellen en ervaringen uit te wisselen. Zo bent u snel in staat om binnen uw FTO of geneesmiddelencommissie in het ziekenhuis deze middelen te bespreken.

Facultatief voor ELOZ 4 (Verbredings/verdiepingsfase)

Management van Verandering en van Conflicten 

Een dynamische en interactieve training Management van Verandering en van Conflicten voor geregistreerde ziekenhuisapothekers en poliklinisch apothekers en voor Aiossen Ziekenhuisfarmacie. Met verschillende werkvormen (storytelling, analyse, discussie, werken in subgroepen en oefeningen ) gaat u terug naar de apotheek met het voornemen "dit ga ik toepassen en wel vanaf morgen!". 

Deze dag gaan we aan de slag met twee onderwerpen die in elkaars verlengde kunnen liggen. Het doorvoeren van veranderingen in de ziekenhuis- of poliklinische apotheek levert als het goed is innovatie en verbetering in de werkprocessen op maar kan ook gepaard gaan met weerstand tegen verandering in het team en kan zelfs leiden tot conflicten. Al kan een conflict uiteraard ook ontstaan zonder veranderingen.

Op een speelse, informele en dynamische manier gaan de twee trainers samen met de doelgroep aan de slag waarbij er ook veel geoefend zal worden. Onderwerpen die aan de orde komen zijn:

Ochtend: Management van Verandering
•    Ontwikkelingen binnen de relevante omgeving van de apotheek.
•    Soorten veranderingsprocessen.
•    Strategieën om veranderingen door te voeren in de apotheek.
•    Fasen van gedragsverandering bij anderen en bij jezelf.
•    Omgaan met weerstand tegen verandering bij het team of bij teamleden.
•    Simulaties 'Omgaan met Weerstand' (in subgroepen).

Middag: Hanteren van Conflicten in de Apotheek
•    Wat is een conflict?
•    Conflictsoorten.
•    Conflictstijlen: mijn persoonlijke stijl in omgaan met conflicten.
•    De rol van feedback bij het voorkomen van en omgaan met conflicten.
•    Simulaties 'Conflicthantering in de apotheek' (in subgroepen).

Voorbereidende Opdracht: 
Invullen Zelfscoringsvragenlijst Conflicthantering (Thomas-Killman Test).

Leerdoelen:
•    Inzicht in je persoonlijke omgang met veranderingen.
•    Het op een effectieve manier voorbereiden en implementeren van veranderingen in de ziekenhuis- of poliklinische apotheek.
•    Gesprekstechnisch weerstand kunnen analyseren en weg kunnen nemen bij het team of bij teamleden.
•    Leren toepassen van de juiste stijl van conflicthantering per conflictsoort.
•    Gesprekstechnisch een conflict kunnen hanteren en op kunnen lossen.
 

De workshop Manage uw tijd verschaft u op alle mogelijke niveaus inzichten en handvatten om met overzicht en rust het juiste plan van aanpak uit te voeren. De fundamentele oorzaken van een opgejaagd gevoel komen aan de orde, evenals kennis van timemanagement. Zo leert u overzicht houden en de juiste actie ontwikkelen. 

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Mr. J.A.Th. (Theo) Bollerman, Drs. J.L. (Lucie) Douwes Dekker

In de nascholing Labwaarden bij medicatiereviews: wat kun je er mee? wordt aandacht besteed aan het bijsturen van de medicatie op basis van labwaarden bij het uitvoeren van een medicatiebeoordeling. Specifiek doel van deze cursus is om de toegepaste kennis te koppelen aan een medicatiebeoordeling. Er wordt dan ook veel gewerkt vanuit analyse van casuïstiek. Men ontwikkelt gevoel voor het interpreteren van labwaarden en leert om adviezen te geven met betrekking tot het medicatiegebruik.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Dr. M.E. (Linda) Joosse en dr. M. (Melvin) Lafeber

Facultatief voor ELOZ 4 (orientatiefase 1e jaar)
Opengesteld voor Poliklinisch apotheker, ZAPO en ANIOS. Bij overtekening hebben zapio's voorrang op de andere doelgroepen.

Deze intraprofessionele cursus brengt openbare, poliklinische en ziekenhuisapothekers samen met als streven een verbeterde samenwerking tussen deze zorgverleners in de zorg voor oncologische patiënten.

Deze cursus bestaat uit twee delen: een individuele voorbereiding, en een fysieke bijeenkomst. 
Voor de individuele voorbereiding wordt aan een casus gewerkt waarbij het opstellen van een zorgplan voor één patiënt centraal staat.

Individuele voorbereiding
Iedere deelnemer werkt het deel van de casus uit dat relevant is voor zijn/haar specialisme. 
Daarbij verzamelt de deelnemer de noodzakelijke informatie voor de casus en maakt een zorgplan. De casus bevat dus 3 ’verhaallijnen’.  Voorbereidingstijd 30- 60 minuten.

Tijdens de cursus worden de deelnemers ingedeeld in groepjes van minimaal 2 personen met collega’s in de ziekenhuis-, de openbare en/of poliklinische apotheek.
Voor de individuele voorbereiding wordt aan een casus gewerkt waarbij het opstellen van een zorgplan voor één patiënt centraal staat
 

De cursus is bedoeld voor openbare, poliklinische en ziekenhuisapothekers al dan niet in opleiding.
De cursus gaat door bij een minimaal aantal van 20 deelnemers. Het maximaal aantal deelnemers is 30. Er wordt gestreefd naar een gelijke verdeling van de deelnemers over de specialismen. Bij overinschrijving (per specialisme) komt u op een reservelijst.
 

Leerdoelen cursus
-    Het herkennen van de methodiek van het farmaceutisch redeneren van het andere specialisme (inhoudelijk en organisatorisch, aanpak).
-    Het kunnen inschatten in welke situaties het andere specialisme het beste in consult genomen kan worden om de farmacotherapie van de individuele patiënt te optimaliseren.
-    Het op effectieve wijze communiceren en samenwerken met het andere specialisme.
-    Herkennen van de kansen en barrières bij het opzetten en uitvoeren van netwerkfarmacie.
-    Verkrijgen van inzicht in elkaars organisatie.
 

Door middel van intervisie kunnen apothekers elkaar adviseren en ondersteunen op een oordeelsvrije en gestructureerde manier. De insteek van intervisie komt vanuit de persoon: hoe doe ik dat? Kan het beter, anders? En hoe doen collega’s dat? Een begeleider helpt om elkaar open vragen te stellen en niet meteen de eigen oplossing te geven. Zo worden gedragspatronen die in de loop der jaren zijn ontwikkeld doorbroken en nieuw gedrag aangeleerd.

Facultatief voor ELOZ 4 (Verbredings/verdiepingsfase)
Opengesteld voor Poliklinisch apotheker, ZAPO en ANIOS. Bij overtekening hebben zapio's voorrang op de andere doelgroepen.

De nascholing Farmacotherapie na bariatrische chirurgie gaat in op de effecten die een bariatische ingreep heeft op de farmacokinetiek en farmacodynamiek van geneesmiddelen. De cursus behandelt de middelen die gecontra-indiceerd zijn na bariatrische chirurgie. Ook de geneesmiddelen en supplementen die de patiënt juist wel moet gebruiken komen aan bod. U leert ook voor welke middelen therapeutic drug monitoring noodzakelijk is. Na het volgen van deze cursus bent u in staat het geneesmiddelengebruik van patiënten met een bariatrische ingreep te optimaliseren.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Drs. M. (Michiel) Damhof

In de praktijk blijkt het voor veel apothekers lastig te zijn om farmacogenetica toe te passen. Daarom bieden wij de verdiepingscursus Farmacogenetica in de praktijk aan. Na een korte opfrissing van de lesstof van de basiscursus gaat u met behulp van casuïstiek dieper in op de toepasbaarheid van farmacogenetica in de dagelijkse praktijk. U leert waar u op het internet  reactievergelijkingen kunt vinden, hoe u een gericht advies kunt opstellen en op welke manier u dit advies het best kunt communiceren naar de aanvrager.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Dr. J. (Jan) van der Weide

Binnen de organisatie van palliatieve zorg in de eerste lijn hebben betrokken zorgverleners verschillende verantwoordelijkheden. In deze nascholing leert u, aan de hand van casuïstiek, kijken naar de farmaceutische zorg voor deze patiënten. Pijn en palliatieve pijnbestrijding komen aan de orde, evenals gastro-intestinale problemen, palliatieve sedatie en delier. U krijgt veel praktische tips over hoe u aan palliatieve zorg invulling kan geven.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Drs. E.G. (Els) Roelofs, Dr. M. (Mirjam) Crul, Drs. J. (Johan) Haumann

De nascholing Demedicaliseren bij kwetsbare ouderen vergroot de effectiviteit van medicatiereviews. Daarbij is speciaal aandacht voor demedicaliseren. Tijdens de eerste dag komen geriatrische syndromen en psychofarmacie aan de orde. De tweede nascholingsdag behandelt risicomanagement, zoals CVRM en diabetes mellitus en andere veel voorkomende farmacotherapie bij ouderen. De docenten gaan in op de bewijsvoering achter deze farmacotherapeutische behandelingen en het stoppen ervan, waardoor u op een zinvolle en veilige manier leert demedicaliseren.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Dr. M. (Melvin) Lafeber, S. (Sharon) Moerman

De workshop Communiceren met kwetsbare ouderen behandelt de communicatieve vaardigheden die de apotheker nodig heeft om optimale zorg te kunnen verlenen aan een patiëntengroep die vaak fysieke beperkingen of beperkte gezondheidsvaardigheden heeft. U leert om informatie over geneesmiddelen middels gestructureerde gespreksvoering te laten aansluiten op de behoefte en het niveau van de individuele oudere. Ook de communicatie met andere zorgverleners komt aan bod.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Drs. J.L. (Lucie) Douwes Dekker

Ochtend:
Cognitieve stoornissen bij ouderen, complexer dan dementie 

Nascholing voor apothekers die meer verdieping zoeken in het thema kwetsbare ouderen met cognitieve stoornissen.
In deze nascholing wordt ingegaan op de demografische ontwikkelingen die momenteel spelen in Nederland. Begrippen als bevolkingsopbouw, (dubbele) vergrijzing en grijze druk worden toegelicht alsmede de knelpunten die hierbij komen kijken in de zorg rondom de oudere. Hoe kunnen we de zorg ondanks alle uitdagingen zo goed mogelijk houden? Waar liggen kansen voor apothekers? In deze nascholing hopen we elkaar te inspireren door op interactie wijze hierover met elkaar in gesprek te gaan.
Er wordt uitgebreid ingegaan op het thema cognitieve stoornissen. Wat zijn cognitieve stoornissen? Waar kunnen ze bij passen?
Er wordt stilgestaan bij de meest voorkomende typen dementie, de pathofysiologie en de klinische kenmerken van deze types. Hoe wordt een diagnose gesteld? Onder andere bespreken we alzheimer Dementie, vasculaire dementie, Lewy Body dementie, frontotemporale dementie en Korsakov. Waar loop je als apotheker tegenaan bij de zorg voor
kwetsbare patiënten met cognitieve stoornissen? Waar liggen extra behoeftes bij deze patiënten en hun mantelzorgers?
Tot slot staan we stil bij een vreemde eend in de bijt: het delier. Wat is dat precies? Hoe herken je het? Waar komt het vandaan? Hoe voorkom je een delier?

Middag:
Parkinson, meer dan een ‘a shaking disease’, (Parkinson praktijk):

De behandeling van patiënten met de ziekte van Parkinson is complex. Veel patiënten krijgen te maken verschillende beperkende klachten waaronder cognitieve achteruitgang en neuro psychiatrische problemen. De geneesmiddelen hebben allemaal hun eigen plaats in de behandeling en kunnen elkaar ook weer beïnvloeden. Hierin is een actieve rol van de apotheker d.m.v. het toepassen van een medicatiebeoordeling van cruciaal belang.
Door een farmaceutisch consult toe te passen kan een apotheker de klachten van een Parkinsonpatiënten goed in kaart brengen en mogelijke oplossingen aandragen om de klachten te verminderen. Hiermee kan het gebruik van medicatie en mogelijk de kwaliteit van leven van de patiënt geoptimaliseerd worden
 

Scholing: kleinschalig onderwijs

Docenten: mw. C. (Clementine) Stuijt en mw. L. (Laurie) den Braber

Data: 28 september 2023

Verplicht voor ELOZ 4 (Orientatiefase)
Opengesteld voor Poliklinisch apotheker, ZAPO en ANIOS. Bij overtekening hebben zapio's voorrang op de andere doelgroepen.

U kunt aan Mevrouw Wianda Goense laten weten naar welke groep uw voorkeur uitgaat en of u gebruik wilt maken van een overnachiting; die is voor eigen rekening.. U kunt dit mailen naar:  w.a.goense@umcg.nl

Het UMCG organiseert jaarlijks een 4-daagse cursus (incl. overnachtingen indien het prakticum volgt op de theoriedag) over het onderwerp Klinische Toxicologie. Deze cursus is onderdeel van het centraal cursusprogramma voor AIOS ziekenhuisfarmacie. Indien er ruimte is, kunnen ook andere collega’s deelnemen.
De cursus Klinische Toxicologie heeft als doel de deelnemers handvatten te bieden voor het overleggen, inzetten van analyses, interpreteren en adviseren in geval van intoxicaties.
De werkvormen tijdens de 4 cursusdagen zijn divers. Allereerst worden van te voren een 20-tal casus opgestuurd met vragen die vooraf beantwoord dienen te worden (huiswerk). Vervolgens zijn er twee losse theoriedagen waar de theoretische achtergronden bij intoxicaties worden behandeld alsmede een patiënt-journey van een geïntoxiceerde patiënt. Tenslotte is er een anderhalve dag durend practicum waar je kennis maakt met de meest uiteenlopende analytische technieken om intoxicaties analytisch aan te pakken. Tijdens dit practicum zal onder leiding van vakbekwame analisten een aantal van de theoretische casus worden nagewerkt. Je zult dan kennis maken met de kracht van onze analytische technieken maar ook met enkele valkuilen.
De cursus wordt afgesloten met een facultatieve terugkom dag, die traditioneel in het OLVG wordt georganiseerd waar ieder wordt uitgenodigd een toxicologische casus in te brengen en te presenteren waarna feedback wordt gegeven. Tevens wordt hier het huiswerk nabesproken.

De nascholing Communicatie bij bijwerkingen met patiënt en arts behandelt gesprekstechnieken om patiënten te informeren over bijwerkingen. De nascholing gaat ook in op de beste manier om gedurende de behandeling actief naar klachten te vragen die mogelijk door het geneesmiddel worden veroorzaakt. Na afloop kunt u de handvatten, tips en tricks uit de nascholing meteen toepassen in de praktijk.

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: Drs. J.L. (Lucie) Douwes Dekker

Psychofarmacologie is onderdeel van de BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. In deze cursus krijgt u grip op de toepassing van psychofarmaca, die behoren tot de meest onbegrepen en onbekende geneesmiddelen. De docenten gaan onder andere in op het bijwerkingenprofiel van antidepressiva en de bewijslast voor het langdurig toepassen van benzodiazepines. Ook de zinvolle en onzinnige combinaties van antidepressiva komen aan de orde. Aan het einde van de nascholing is uw kennis van de psychofarmacologie op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: A. (Annemarie) Heersche, .E. (Laura) de Wit

Neurologie en pijn is onderdeel van BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. In deze cursus komen de belangrijkste neurologische aandoeningen in de eerste lijn aan bod. De docenten gaan in op de huidige wetenschappelijke stand van zaken en de optimale medicamenteuze behandeling van onder andere neuropathische pijn, restless legs en de ziekte van Parkinson. Aan het einde van de cursus is uw kennis van deze neurologische aandoeningen op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: S. (Sharon) Moerman,  Dr. M. (Melvin) Lafeber

Diabetes is onderdeel van de BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. Deze cursus maakt u wegwijs in de snel veranderende diabetesmarkt, waarin het aanbod van antidiabetica explosief groeit. De docenten gaan onder andere in op de bewijzen voor de medicamenteuze preventie van micro- en macrovasculaire complicaties. Zij vertellen ook welke bloedsuikerverlagende middelen de voorkeur hebben en wat de rationale is voor combinaties van middelen.  Aan het einde van de nascholing is uw kennis van de farmacotherapie bij diabetes mellitus op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Dr. M.E. (Linda) Joosse,  Dr. M. (Melvin) Lafeber

Cardiaal belast is onderdeel van de BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. In deze cursus komt de optimale behandeling van diverse cardiale problemen aan bod die veel voorkomen in de eerste lijn, waarbij u leert de rationale van de therapie te beoordelen. De docenten gaan onder andere in op de verschillende vormen van hartfalen, de beste wijze van ontstolling bij atriumfibrilleren en de optimale preventie na een acuut coronair syndroom. Aan het einde van de nascholing is uw kennis van de belangrijkste cardiale indicaties in de eerste lijn op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: J. (Jan) Riezebos,  B. (Babs) Gageldonk

Atherosclerotisch vaatlijden is onderdeel van de BIG-6: Klinische farmacotherapie, die u leert uw farmaceutische expertise in te zetten om de kwaliteit van de farmacotherapie te verhogen. De docenten gaan in op de primaire en secundaire preventie van klinisch relevante schade van atherosclerotisch vaatlijden. U krijgt een overzicht van de optimale medicamenteuze behandeling van de diverse vormen van atherosclerotisch vaatlijden, waaronder coronair en cerebrovasculair arterieel vaatlijden. U leert een weloverwogen beslissing nemen over de toepassing van antihypertensiva en trombocytenaggregatieremmers. Ook de plaatsbepaling van de nieuwe middelen komt aan bod. Aan het einde van de nascholing is uw kennis van de farmacotherapie van atherosclerotisch vaatlijden op een wetenschappelijke, maar praktisch toepasbare wijze up-to-date gebracht.

Scholing: kleinschalig interactief

Docenten: Dr. M. (Melvin) Lafeber,  Dr. J. (Jan) Riezebos

Van plan naar pitch en workshop onderhandelen

Facultatief voor ELOZ 4 (Verbredings/verdiepingsfase) 2e en 3e jaars
Opengesteld voor poliklinische apothekers, openbaar apothekers, ziekenhuisapothekers ( in opleiding en/of geregistreerd)

Dagen 2, 4 en 5 horen bij elkaar en het is de bedoeling deze in hetzelfde kalenderjaar te volgen.
Los van deze vaste dagen zijn er contactmomenten online tussen dag 2 en 4 en tussen 4 en 5. Deze plannen we met de teams.
Ook voorafgaand en/of na afloop van dag 1 is er een online of fysieke bijeenkomst met Dick Rochat. Hierbij krijgen de aios een drijfverenanalysegesprek.

Deze dag werken we toe naar de pitch van het idee / uitgewerkte business plan. Je leert over de opbouw van een pitch, hoe deze op te bouwen en te brengen. Verder is er een workshop onderhandelen. Ga jij er met de buit vandoor? Of bereik je meer door samenwerking en het gunnen aan de ander?
 

De nascholing Antibiotica: klinisch onderbouwd adviseren in de 1e lijn helpt de apotheker tot een weloverwogen microbiologisch advies te komen. De nascholing gaat in op veelvoorkomende infecties in de eerste lijn, zoals urineweginfecties, huidinfecties en infecties van de luchtwegen. De meest voorkomende verwekkers van infecties komen aan de orde, evenals het spectrum dat gedekt wordt door het antibioticum en interacties met andere geneesmiddelen. 

Scholing: kleinschalig interactief

Docent: F. (Faisal) Benmhammed MSc

Verplicht voor ELOZ 4 
Het is de bedoeling dat ook uw opleider zich inschrijft!

De tijden voor de dag:

Groep 1:
08.30-09.00    Ontvangst
09.00         Start
12.30        Afsluiting

12.30-13.30    Lunch (voor beide groepen)

Groep 2:
13.30         Start
17.00        Afsluiting
 

Verplicht voor ELOZ 4 
Het is de bedoeling dat ook uw opleider zich inschrijft!

De tijden voor de dag:

Groep 1:
08.30-09.00    Ontvangst
09.00         Start
12.30        Afsluiting

12.30-13.30    Lunch (voor beide groepen)

Groep 2:
13.30         Start
17.00        Afsluiting
 

Facultatief voor ELOZ 4 (Verbredings/verdiepingsfase)

This course is suitable for anyone who wants to look at how they write journal articles, and who is ready to start writing one. To get most out of the course, you should have decided on what to write about, i.e. your analyses have been completed and you know what your findings mean.
It is particularly important to be on time and to attend the full course from the beginning to the end.
 

Facultatief voor ELOZ 4 (Verbredings/verdiepingsfase)

This course is suitable for anyone who wants to look at how they write journal articles, and who is ready to start writing one. To get most out of the course, you should have decided on what to write about, i.e. your analyses have been completed and you know what your findings mean.
It is particularly important to be on time and to attend the full course from the beginning to the end.
 

Facultatief voor ELOZ 4 (Verbredings/verdiepingsfase)

Facultatief voor ELOZ 4 (Verbredings/verdiepingsfase)

Verplicht voor ELOZ 4 (Verbredings/verdiepingsfase)

Facultatief voor ELOZ 4

Aansluitend aan dag 3 wordt een facultatieve cursusdag 4 ‘Consultvoering & Klinisch redeneren’ gepland. De facultatieve cursusdag is bewust na dag 3 gepland om extra verdieping te vinden in dit onderwerp én op speciaal verzoek van de vorige leerjaren AIOS die deze tweedaagse zeer wisten te waarderen.  Cursusdag 3 en eventueel dag 4 worden idealiter in het derde opleidingsjaar gevolgd. Bij voldoende plaats zullen ook (eind) tweedejaars AIOS worden toegelaten. 

LET OP: als u zich voor dag 3 en dag 4 inschrijft, moet u zelf voor een diner, overnachting + ontbijt zorgen!

Verdiepings/ verbredingsfase 
Verplicht voor ELOZ 4 

Aansluitend aan dag 3 wordt een facultatieve cursusdag 4 ‘Consultvoering & Klinisch redeneren’ gepland.
De facultatieve cursusdag is bewust na dag 3 gepland om extra verdieping te vinden in dit onderwerp én op speciaal verzoek van de vorige leerjaren AIOS die deze tweedaagse zeer wisten te waarderen. Cursusdag 3 en eventueel dag 4 worden idealiter in het derde opleidingsjaar gevolgd. Bij voldoende plaats zullen ook (eind) tweedejaars AIOS toegelaten. 

LET OP: als u zich voor dag 3 en dag 4 inschrijft, moet u zelf voor een diner, overnachting + ontbijt zorgen!

Verplicht voor ELOZ 4 Orientatiefase 1e jaars

Verplicht voor ELOZ 4 Orientatiefase 1e jaars

Oriëntatiefase 
Verplicht voor ELOZ 4 
 

Facultatief voor ELOZ 4  (Orientatiefase)

Cursus is ZONDER overnachting.  U dient zelf uw diner, overnachting + ontbijt te reserveren!

Facultatief voor ELOZ 4  

Cursus is ZONDER overnachting.  U dient zelf uw diner, overnachting + ontbijt te reserveren!

Verplicht voor ELOZ 4 (Oriëntatiefase en verbredings/verdiepingsfase)
 

(Bij deze cursus is een overnachting inbegrepen)
Verplicht voor ELOZ 4 (Oriëntatiefase)