Farmacotherapie bij dialyse

In Nederland dialyseren ongeveer 6.500 mensen. Er zijn grofweg twee typen dialyse: hemodialyse en peritoneale dialyse. Beide typen kunnen zowel in een dialysecentrum als thuis plaats vinden. Dialysepatiënten zijn grootverbruikers van medicatie. Behalve medicatie specifiek bij dialyse, gebruiken deze patiënten ook veel medicatie in verband met co-morbiditeit die samenhangt met het eindstadium nierfalen. Daarnaast komen medicatiefouten vaak voor bij dialysepatiënten. Verder kan dialyse de farmacokinetiek van geneesmiddelen beïnvloeden en zo effect hebben op de werking en de veiligheid van geneesmiddelen

Tijdens de nascholing Farmacotherapie bij dialyse komen onder andere de volgende onderwerpen aan bod: 

  • Epidemiologie van gebruik nierfunctievervangende therapieën.
  • Invloed van dialyse op de kwaliteit van leven in samenhang met co-morbiditeit die optreedt bij eindstadium nierfalen.
  • Een beknopt overzicht van de pathofysiologie bij eindstadium nierfalen.
  • Verschillende dialysetechnieken: hemodialyse, peritoneale dialyse en intermitterende vs. continue hemodialyse.
  • Invloed van dialyse op de farmacokinetiek van geneesmiddelen, uitgewerkt aan de hand van enkele voorbeelden. 
  • Medicatiegebruik rondom dialyse: casus complexe medicatie, aandacht voor medicatie specifiek bij eindstadium nierfalen en preventie van bloedstolling in het dialysecircuit.
  • Rol van de apotheker: medicatiebewaking en medicatiebegeleiding, met enkele praktische tips en aandacht voor de medicatiebewakingsadviezen van de KNMP.

Deze cursus geeft u informatie over de achtergrond van dialyse en de diverse dialysetechnieken die er zijn. Ook wordt aan de hand van casuïstiek uitgelegd hoe de verschillende dialysetechnieken invloed kunnen uitoefenen op de farmacokinetiek van geneesmiddelen. Verder komt aan bod welke geneesmiddelen vaak worden gebruikt door dialysepatiënten en hoe u als apotheker kunt bijdragen aan goed en veilig geneesmiddelgebruik bij deze kwetsbare groep patiënten. 

Na afloop van de nascholing kunt u het geleerde meteen toepassen in uw eigen praktijk.

Deze cursus is ontwikkeld in samenwerking met Marc de Leeuw, apotheker.

PAOFarmacie en CME-Online werken samen. Deze cursus kan worden gevolgd in combinatie met  de e-learning  Bariatrische chirurgie en morbide obesitas  van CME-Online. Als u zich heeft ingeschreven ontvangt u hier informatie over. Heeft u vragen? Dan kunt u contact opnemen Alice Bruggeman, 030-3040106 of stuur een e-mail naar a.bruggeman@paofarmacie.nl
 

Leerdoelen

Na het volgen van deze nascholing:

  • Bent u bekend met de achtergrond van dialyse.
  • Bent u op de hoogte van de verschillende dialysetechnieken.
  • Kunt u uitleggen hoe dialyse de farmacokinetiek van geneesmiddelen kan beïnvloeden en hoe de dosering bij dialyse aangepast kan worden.
  • Weet u welke geneesmiddelen vaak worden gebruikt bij dialyse.
  • Heeft u een aantal handvatten om de apotheekzorg voor patiënten die nierdialyse ondergaan te optimaliseren.
Programma

Het programma duurt 3 uur en bevat de onderdelen:
Inleiding: goed medicatiegebruik bij dialyse
Epidemiologie rondom dialyse
Invloed van dialyse op de kwaliteit van leven
Pathofysiologie eindstadium nierfalen
Verschillende dialysetechnieken
Invloed dialyse op farmacokinetiek
Co- morbiditeit en geneesmiddelen bij dialyse
Medicatiebewaking en - begeleiding bij dialyse: praktische tips 
Communicatie tussen openbare apotheek en 2e lijn